Gezamenlijk standpunt nieuwe lockdown (ProVoet en NVvP)

Beste leden,

Waar we nadrukkelijk niet op hoopten is toch waarheid geworden: een nieuwe zware lockdown is een feit. Minister-president Mark Rutte kondigde op maandagavond 14 december aan dat contactberoepen weer op slot gaan vanaf 15 december 2020 t/m 19 januari 2021. Hierbij is nadrukkelijk een uitzondering gemaakt voor de medische contactberoepen. Dit betekent dat pedicurepraktijken dus helaas moeten sluiten.

We ontvingen op 14 december toezegging van het ministerie van VWS dat geneeskundige (=medisch noodzakelijke) voetzorg wél gewoon doorgaat. Dit betreft dus alle medisch noodzakelijke voetzorg, zoals dat tijdens de lockdown van afgelopen voorjaar het geval was.
 

Vanuit dit oogpunt hebben we deze gezamenlijke brief opgesteld. Het doel van deze brief is om voor de gezamenlijke achterban duidelijkheid te creëren over welk standpunt de beroepsverenigingen en brancheorganisaties innemen ten aanzien van de geneeskundige voetzorg bij deze tweede lockdown vanuit de overheid.

Hiervoor is het allereerst belangrijk om terug te kijken op de verplichte lockdown die we eerder dit jaar gehad hebben. In deze lockdown hebben we besloten dat de spoedzorg, de behandeling van (pre-)ulcera, altijd via fysieke consulten doorgang moet vinden. De reguliere geneeskundige zorg, de onderzoeken, controles en instrumentele behandelingen, zijn daarbij tijdelijk vervangen door telefonische en digitale zorg.

Ondanks deze gedeeltelijke openstelling tijdens de eerste lockdown laten verschillende publicaties een toename in het aantal ulcera en aantal amputaties zien. Dit beperkt zich niet tot mensen met diabetes mellitus en een verhoogd risico op voetproblemen, maar vooral ook bij mensen met perifeer arterieel vaatlijden zonder onderliggende diabetes of mensen met andere vormen van neuropathie. Deze lockdown heeft ons dan ook vooral geleerd hoe belangrijk het is dat de totale geneeskundige voetzorg door blijft gaan tijdens deze nieuwe verplichte lockdown.

In dit kader is het belangrijk om te kijken hoe de preventieve diabetische voetzorg formeel georganiseerd is. Binnen deze zorg leveren (diabetes)podotherapeuten en medisch pedicures namelijk geneeskundige zorg zoals die door de huisarts en medisch specialist pleegt te geschieden. Belangrijk hierin is het ‘plegen te bieden criterium’. Dit houdt namelijk in dat:

1. Er sprake is van geneeskundige zorg binnen de preventieve diabetische voetzorg
   en
2. Dat deze geneeskundige zorg, zoals huisartsen of medisch specialisten die zouden leveren, geleverd wordt door de (diabetes)podotherapeut en medisch pedicure.

Hieruit kan de conclusie getrokken worden dat er zowel voor de (diabetes)podotherapeut als voor de medisch pedicure sprake is van een duidelijke zorgtaak, namelijk het leveren van geneeskundige zorg aan mensen met diabetes mellitus. De zorgtaken en verantwoordelijkheden van de (diabetes)podotherapeut en de medisch pedicure, zoals beschreven in de actuele Zorgmodule Preventie Diabetische Voetulcera, zullen dan ook doorgang blijven vinden zoals voor corona. Juist deze taken en verantwoordelijkheden zijn in tijden van corona van groot belang door de zichtbare toename in het aantal ulcera en amputaties.
Vanuit dit oogpunt is het ook belangrijk om duidelijkheid te hebben over welke zorg er verder onder de geneeskundige voetzorg valt. Ondanks dat enkel de preventieve voetzorg bij mensen met diabetes is opgenomen in de basisverzekering, zijn wij van mening dat er ook sprake is van geneeskundige zorg bij andere mensen met chronische ziekten die een verhoogd risico hebben op ulcera en amputaties. De inhoud en het doel van deze zorg is namelijk erg vergelijkbaar met de preventieve diabetische voetzorg. Denk hierbij bijvoorbeeld aan mensen met een verhoogd risico op voetproblemen door perifeer arterieel vaatlijden, neuropathieën of reumatische ziekte.

Wat we met deze brief vooral willen benadrukken is de verantwoordelijkheid die iedere individuele zorgverlener draagt om ulcera en amputaties te voorkomen door het leveren van geneeskundige zorg voor al deze patiëntengroepen die ‘risicovol’ zijn. De zorg voor deze mensen moet wat ons betreft altijd doorgang vinden, ook tijdens deze nieuwe lockdown vanuit de overheid.

Hierbij willen we als zorg uitspreken dat deze toch al kwetsbare mensen zorg lijken te mijden, vooral doordat ze bang zijn voor besmetting met corona. Echter neemt hierdoor het risico op complicaties aan de voeten ook enorm toe. Wat hierin kan bijdragen is om patiënten echt te motiveren naar de praktijk te komen, vooral door te benadrukken dat alle veiligheidsmaatregelen in acht genomen zijn. Denk hierbij aan het op correcte wijze toepassen van de verplichte hygiënemaatregelen en het juiste gebruik van (persoonlijke) beschermingsmiddelen.

Ook willen we graag extra aandacht vragen voor goede overdracht bij (tijdelijke) sluiting van de praktijk. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat je zelf besmet raakt met corona of hiervan sprake is in de directe omgeving. Ook dan hebben we een plicht naar onze patiënten om ervoor te zorgen dat zij de geneeskundige voetzorg blijven ontvangen die nodig is om ulcera en amputaties te voorkomen. Graag spreken we ons vertrouwen uit dat we hierin tijdig de onderlinge communicatie zoeken en hier op collegiale wijze mee omgaan.

We hopen jullie vooralsnog voldoende geïnformeerd te hebben en dat door deze brief duidelijkheid ontstaat tijdens de nieuwe lockdown.

Met collegiale groet,

ProVoet
Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten (NVvP)
Nederlandse Vereniging van Diabetes Podotherapeuten (NVvDP)